Perşembe ilçemizin tarihi hakkında derlediğimiz yazımızı keyifle okumanızı dileriz.

Ordu yöresi, Selçuklular tarafından sınır boylarına yerleştirilmiş Oğuzların bir kolu olan Çepniler tarafından Türkleştirilmiştir. Selçuklu Devleti’nin yıkılması ve Moğol İlhanlı hâkimiyetinin de zayıflaması sonucunda bu bölgede BAYRAMOĞLU HACI EMİR İBRAHİM adlı bir Türkmen Beyi tarafından yeni bir beylik kurulmuştur. XIV. asırda yöreyi fetheden Türkmen bölüklerinden her biri vadilerden birine yerleşmiş; Vona yarımadası üzerindeki küçük vadiler üzerine Niyabet-ı Satılmış (Perşembe) kurulmuştur. Perşembe adı yeni olup eski tahrir defterlerinde Niyabet-i Satılmış-ı Bayram, Vilayet-i Satılmış ve Bayramlu, Niyabet-i Satılmış gibi adlarla anılır. Satılmış (Perşembe) nahiyesinin merkezinin neresi olduğu tam olarak anlaşılmamaktadır. Nahiyenin en kalabalık köyü 1520’lerden sonra VONA adıyla anılmıştır.

PERŞEMBE’ nin yıllara göre adları şöyledir.

Sıra	Yıl	Verilen Adlar
1	1455	Nahiye-i Satılmış-ı Bayram
2	1485	Vilayet-i Satılmış ve Bayramlu
3	1547	Nahiye-i Satılmış
4	1613	Nahiye-i Satılmış
5	1871	Perşembe Nahiyesi
6	1928	Perşembe Nahiyesi
7	1930	Vona
8	1945	Perşembe İlçesi Merkez Bucağı

Vona adı ile anılan Perşembe İlçesinin M.Ö. VIII.yy’da Yunan kolonistleri tarafından kurulduğu tarihi kayıtlardan anlaşılmaktadır. Ordu’nun 13 km. batısında kurulmuş olan bu kasabanın tarihi, Fatsa ve Yason’un tarihleriyle birlikte yaşanılmıştır. Vona, Ünye ve Fatsa ilçelerimiz gibi türlü kavim ve milletlerin hegemonyasından uzun zaman kurtulamadığı için, tarihte önemli bir yer alamamıştır.

• 

• 

• 

Anadolu Selçuklularının yıkılmasından sonra, Vona (Perşembe) toprakları da Hacı Emir Beyliği’nin idaresi altına girmiştir. Fatih’in Trabzon Rum İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmasiyle bu bölge de 1461 yılında Osmanlıların eline geçmiştir. Kâtip Çelebi Cihannümasında, Canik livası kazaları arasında Vona’yı da zikretmektedir.

Evliya Çelebi Seyahatnamesinde, Vona’nın Fatih devrinde Osmanlılara geçtiğini, Canik Sancağında Subaşılık olduğunu, halkının çoğunun Tuna Türkleri olduğunu nakletmektedir. Vona, önceleri köy iken, sonraları bucak ve 1945 yılında da Perşembe adı ile ilçe haline getirilmiştir.

VONA İSMİ NEREDEN GELİYOR?

1485 tarihli Tahrir Defteri Prof.Dr.Bahaeddin YEDİYILDIZ ve Ünal ÜSTÜN tarafından Türkçeleştirilmiştir. (Ordu Yöresi Tarihinin Kaynakları Π.Türk Tarih Kurumu Yayınları 2002,sayfa 100,102) Bu eserde VİLAYET-İ SATILMIŞ VE BAYRAMLI’ nın köyleri sayılırken 39.sırada karye-i (V)ONA mea iskele, Tımar-ı Kasım V.Hazinedâr Yusuf Nısf-ı Malikâne mülk-i Hazret-i Davut Paşa ve Nısf-ı Âher Mustafa Çelebi B.Mehmed Çelebi Bâ-Berat-ı Padişâh-ı Âlem penâ. Şimdiki halde Davut Paşa zikr olan mülkü koyub Rum-ili’nde gayrı mülk talep kılup mezkura Rumili’nde gayrı mülk sadaka olundu. Bu mülk, mezkûrun mülkünden hariç oldu fi’t-tarihi’l mezkur ba’dehû zikr olunan karyeden Davut Paşa tasarrufunda olan malikane Hatun Hazretlerinin Tokat’da olan imaretine vakf olduktan sonra gurre-i şevval sene semanû ve tis’in ve semanü mi’e tımara emr olundu kema merre ibaresi yer almaktadır.

Bu ibarelerden sonra köyde yaşayan ve vergi veren insanların adları sıralandıktan sonra çem’an 884 kişi bulunduğu yazılmıştır. Görüldüğü gibi Perşembe’nin o dönemlerdeki ismi Satılmış olup, Vona veya İskele Satılmış’ın bir köyüdür. Verilen listede Vasil V.Papayani, Gebr ve Zemin-i Yanoş Dönek olmak üzere Gayri Müslim ismine rastlanmaktadır.

PERŞEMBE İSMİ NEREDEN GELİYOR?

Satılmış nahiyesinde pazar, Perşembe günleri kurulduğu için Satılmış nahiyesi yerine Perşembe adı kullanılır olmuş. Eski Türk geleneğine göre her yerleşim yerini kuranın ismi verilmiştir. Perşembe’yi kuran kişinin ismi Satılmış olduğu için bu isim verilmiştir.

Perşembe Tarihi yazısı için kullandığımız kaynaklar:

http://www.persembe.gov.tr/persembe-tarihi

https://ordu.ktb.gov.tr/TR-106770/persembe.html

Fotoğrafların bir kısmı kendi arşivimiz bir kısmı Facebook ve yukarıdaki kaynak sitelerden temin edilmiştir.